Nét khác biệt giữa tranh truyền thống và tranh chữ thập

Không ít khách hàng sau khi ngắm tranh thêu tay truyền thống đã thắc mắc tại sao cũng là tranh thêu, nhưng tranh thêu tay truyền thống lại có sự khác biệt rõ rệt so với tranh thêu tay chữ thập.

Về chỉ thêu  tranh chữ thập , do tranh chữ thập đều được là hàng Tầu, chưa được thẩm định. Gần đây có bài báo đã cảnh báo các chị em nên cẩn trọng khi thêu tranh chữ thập vì chất vải và chỉ có hại cho sức kho

 Còn về mầu sắc, thì tranh thêu chữ thập chỉ có khoảng hơn 400 mã mầu chỉ với các màu sắc đậm nhạt khác nhau, trong khi đó chỉ của tranh thêu truyền thống có đến hàng nghìn màu chỉ khác nhau. Ví dụ, nếu chỉ thêu tranh chữ thập chỉ có khoảng chục màu chỉ đỏ thì ở tranh thêu tay chỉ riêng chỉ màu đỏ đã đến hàng 100 màu chỉ. Điều này dẫn đến việc, một bông hồng đỏ trong tranh chữ thập cũng chỉ quanh quẩn trong vài màu đấy nên không thể tạo ra sự độc đáo và khác biệt. Trong khi đó với sự đa dạng về màu sắc, các bông hoa hồng trong tranh thêu tay truyền thống sẽ có những màu sắc khác biệt ở mỗi bức tranh, không gây ra sự nhàm chán.

Về kỹ thuật thêu, phải nói rằng, với tranh chữ thập gần như không có cái gọi là kỹ thuật thêu bởi ở hầu hết các bức tranh thêu chữ thập để phổ biến thêu Full stitch (tranh vẽ sẵn các dấu xxxx liền nhau và người thêu cứ thế nhìn mà theo các dấu xxx này để thêu). Kỹ thuật thêu này dễ đến nỗi chỉ nhìn qua là có thể thêu được. Màu chỉ ít cộng với kỹ thuật thêu khá đơn giản vì thế nhìn tranh thêu chữ thập không có hồn, không có độ bóng, độ sắc nét.

Đối với tranh thêu tay nghệ thuật thì khác hẳn. Tranh thêu tay truyền thống đòi hỏi không chỉ nhiều kỹ thuật mà còn đòi hỏi các kỹ thuật đấy phải rất điêu luyện

Để thêu một bức tranh, người nghệ nhân phải nắm vững ít nhất là gần 10 kỹ thuật thêu cơ bản như thêu nối đầu, thêu chăng chặn, thêu lướt vặn, thêu bó bạt, thêu đâm xô, thêu 2 mặt…, đấy là chưa kể trong một kỹ thuật lại có các kỹ thuật nhỏ khác nhau ví dụ như thêu nối đầu cũng có đến 3 kiểu, đâm xô thì có ít nhất 12 lối đâm xô như thêu xô ngang, xô dọc, xô vát, xô tỏa, xô lượn, xô lượn xoay, xô lượn tỏa, xô tỉa lượn...

Trong cùng một bức tranh, người nghệ nhân sẽ phải kết hợp nhiều kỹ thuật thêu, mỗi kỹ thuật sẽ tương ứng cho những đường nét khác nhau trong một bức tranh. Ví dụ thêu nối đầu dùng cho các chi tiết như thảm cỏ, lá tre, lá trúc hoặc từng mảng thêu lớn hơn; thêu chăng chặn dùng để thêu mây trời, sóng nước, nhụy hoa, mái ngói.

Chính vì đòi hỏi nhiều kỹ thuật điêu luyện cùng với sự đòi hỏi nhiều về sự sáng tạo nên tranh thêu tay mới trở nên hấp dẫn, làm say đắm khách trong nước lẫn khách nước ngoài mỗi khi có dịp đến Việt Nam và khác biệt đến thế so với các loại hình nghệ thuật khác nói chung và tranh chữ thập nói riêng.